06 kw.

Wołek zbożowy

Gazowanie zboża, fumigacja nasion, zwalczanie wołka zbożowego, fumigacja zboża.

Wołek zbożowy, dezynsekcja, oprysk na robaka.

Anatomia owada.

Niewielki chrząszcz , od 2-5 mm długości, w kolorze od jasnobrązowego do czarnego. Intensywność koloru zależy od wieku, chrząszcze tuz po wyjściu z poczwarki są słomkowo brązowe. Ciało chrząszcza jest smukłe, głowa zakończona ryjkiem, okrągłym w przekroju poprzecznym. Czułki zgięte kolankowato z największym ostatnim członem, pokrytym drobnymi włoskami czuciowymi na szczycie. Przedplecze wydłużone, pokryte drobnymi, elipsowatymi dołkami. W każdym dołku znajduje się szczecinka. Na pokrywach dołki ułożone w wyraźne, podłużne rzędy. Pokrywy zrośnięte wzdłuż szwu, brak skrzydeł lotnych. Słabo zaznaczony dymorfizm płciowy – u samców ryjek jest krótszy i grubszy oraz wygięte w dół ostatnie segmenty ciała.

Rozwój Wołka Zbożowego

Jaja wołków są owalnego kształtu, ścięte na jednym końcu, białe i lśniące. Mają od 0,6 – 0,8 mm długości oraz 0,2 – 0,3 mm szerokości. Beznoga, łukowato wygięta larwa osiąga do 2,5 mm długości. Ma białe, pofałdowane ciało z brązowymi szczękami. Brak wyraźnie zaznaczonej segmentacji. Poczwarka typu wolnego, spoczywa wewnątrz ziarna. W budowie można wyróżnić ryjek, pokrywy i odnóża oraz małe zawiązki skrzydeł lotnych. Po wyjściu z poczwarki chrząszcze pozostają wewnątrz ziarna. Po kilku dniach rozpoczynają kopulację i składanie jaj. Długość życia wołków jest uzależniona przede wszystkim od wilgotności powietrza, w mniejszym stopniu od temperatury otoczenia, i tak np:

Przy wilgotności 75% i temp. 29*C – wołki żyją ok. 5 miesięcy
Przy wilgotności 75% i temp. 21*C – wołki żyją ok. 12 miesięcy
Przy wilgotności 100% i temp. 5 – 6*C, bez pokarmu – wołki żyją ok. 166 dni
Przy wilgotności 0 – 10% – wołki żyją 13 dni

Jak szybko rozmnaża się wołek?

W celu złożenia jaja samica wygryza w ziarnie dziurę, składa jajo wewnątrz, po czym zakleja otwór szybko twardniejącą, przezroczystą substancją. Substancja ta służy do ochrony jaja przed czynnikami zewnętrznymi oraz działa jak chemiczny sygnał przeciwdziałający przegęszczeniu populacji. Zdarza się, że samica robi w ziarnie kilka otworów, które pozostawia zaklejone, mimo, iż jajo jest złożone tylko w jednym otworze. Samica składa 1 – 9 jaj w ciągu dnia, w sumie około 150. Jaja umieszczone są przeważnie w części grzbietowej i wierzchołkowej ziarna, rzadziej w okolicy zarodka. Cały rozwój larwy odbywa się wewnątrz ziarna. Prowadzi to do ukrytego porażenia ziarna. W przypadku, gdy w jednym ziarnie znajdą się dwa jaja, rozwija się tylko jedna larwa. Wyjątkiem jest ziarno kukurydzy, w którym może rozwinąć się kilka larw. Do rozwoju larw potrzebne są całe ziarna, w produktach drobno zmielonych larwy nie mogą się rozwijać. W ciągu 21 dni każda larwa czterokrotnie linieje, później przepoczwarza się. Całkowity cykl rozwojowy jednego pokolenia trwa w warunkach optymalnych (wilgotność względna 85 – 95% , temperatura 28*C) 26,5 dnia. W warunkach niesprzyjających (zbyt niska temperatura) może przedłużyć się do 150 – 200 dni. Wciągu roku przeciętnie rozwija się od 2 do 3 pokoleń. W pomieszczeniach ogrzewanych liczba ta może znacznie wzrosnąć, nawet do 10 pokoleń w ciągu roku. Gatunek bardzo szybko zwiększa swoją liczebność, potomstwo jednej pary może wzrosnąć w szóstym pokoleniu nawet do 8 168 202 osobników.

Znaczenie gospodarcze wołka zbożowego

Przedstawiciele gatunku są odporni na działanie wysokich i niskich temperatur, w temperaturze około 6 – 10*C mogą żyć bardzo długo, ale nie mogą się rozmnażać.

Zwalczanie wołka. Szkodniki magazynowe

Najlepszym pokarmem dla larw są różne gatunki zbóż:

Pszenica
Jęczmień łuskany i niełuskany
Żyto
Owies łuskany
Kukurydza
Ryż
Gryka
Żołędzie

Wołki mogą przez długi czas żerować w rozdrobnionych – zmielonych ziarnach zbóż, jednak w takich warunkach larwy nie rozwijają się. Wołki bytują, żerują i rozmnażają się w głębszych warstwach zboża, unikają światła. Po nadmiernym przesuszeniu ziarna lub w przypadku przegęszczenia populacji migrują z porażonego zboża.

Zwalczanie wołka

Wołki zbożowe to gatunek występujący powszechnie w strefie klimatu umiarkowanego, przystosowany do bytowania w pomieszczeniach zamkniętych. Pospolity szkodnik niszczący ziarno w różnego rodzaju magazynach: silosach, magazynach płaskich czy składach gospodarczych. Jedną z metod walki z wołkiem zbożowym jest zabezpieczenie ziarna preparatem K-Obiol – 25 SC lub – w przypadku inwazji szkodników – fumigacja, gazowanie zboża.

TAGI: Wołek zbożowy, zwalczanie wołka, chrząszcz w zbożu, robaki szkodniki magazynowe,